Η ιστορία ως παράδειγμα

13/7/2019

Η ιστορία ως παράδειγμα

Δημήτρης Αποστολόπουλος

Η γνώση της ιστορίας, μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρουσα, για πολλούς λόγους. Όχι μόνο για να γνωρίσω το παρελθόν, από που και από ποιους προήλθα. Βλέπω κάθε φορά, όχι μόνο το ποιος, πότε και πως. Με ενδιαφέρει και το γιατί, εξετάζω την ευρύτερη ιστορική περίοδο, ώστε να κατανοήσω το περιβάλλον εντός του οποίου συνέβησαν τα ιστορικά γεγονότα. Το αιτιατό μόνο δε μου φτάνει, διψώ για τη γνώση του αιτίου. Οπωσδήποτε, ακόμα μεγαλύτερη αξία, έχει το αποτέλεσμα των όποιων ιστορικών πράξεων ή επιλογών. Είναι δε άξιο απορίας, πως ο άνθρωπος "κατορθώνει" να επαναλαμβάνει τα ιστορικά λάθη, από τα οποία δε διδάχτηκε. 

Ιστορικός δεν είμαι, ούτε πρόκειται να γίνω. Επιπλέον, δε διατείνομαι ότι εγώ γνωρίζω ήδη την ιστορία και γι' αυτό μιλάω ως "διαβασμένος". Εξάλλου, πότε τελειώνει η γνώση; Μάλλον ποτέ, γι' αυτό και απεχθάνομαι ανέκαθεν τους "ξερόλες". Ακόμα χειρότερα, δεν είμαι ούτε σοφός, ώστε να κάνω υποδείξεις για το πως να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο μας ή την ίδια τη ζωή. Απλώς παραθέτω ένα συμπέρασμα, στο οποίο έχω καταλήξει εμπειρικά. Όσο περισσότερο μελετώ την ιστορία, τόσο ευκολότερα εξηγώ ό,τι συμβαίνει γύρω μου σήμερα, στην Ελλάδα και στον κόσμο.

Αλλά, το σήμερα, είναι το χτες του αύριο. Με άλλα λόγια, οι μελλοντικές εξελίξεις σχετίζονται και εν πολλοίς οφείλονται στη σημερινή πραγματικότητα. Συνεπώς, αν και δε θα γίνω μάντης, έχω μια αιτιολογημένη άποψη, μια εκτίμηση για το που οδηγούνται τα πράγματα. Ασφαλώς, το μέλλον θα παραμένει πάντα άδηλο, ώστε όλοι μας να δικαιούμαστε να το ονειρευόμαστε ως μια βελτίωση, να έχουμε ελπίδα. Πολλοί όμως, θα συμφωνούσαμε με την άποψη, ότι το μέλλον εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από τις σημερινές επιλογές μας.

Ως εκ τούτου, οφείλω στον εαυτό μου, στην κοινωνία και στις μελλοντικές γενιές, να επιλέξω (πράξω) σωστά σήμερα, αν θέλω να επηρεάσω το μέλλον θετικά. Επειδή λοιπόν, από την κοινή λογική, επιβάλλεται να μη δέχομαι αβασάνιστα το πως οι άλλοι εξηγούν ή αντιλαμβάνονται τη σημερινή κατάσταση, ερευνώ να μάθω την αλήθεια. Βέβαια, δεν ισχυρίζομαι ότι την κατέχω, γι'αυτό και συνεχίζω να ενδιαφέρομαι, για να μάθω. Μαθαίνω δηλαδή πρώτα και κατόπιν διαμορφώνω άποψη, αλλά αιτιολογημένη και λογική, χωρίς αυθαιρεσίες. 

Όμως, η άποψη, αναμένεται να, οδηγεί και σε συγκεκριμένη στάση, πράξη ή γενικά επιλογή. Κατά συνέπεια, επιλέγω, αφού θέσω τον εαυτό μου, ενώπιον της ιστορικής ευθύνης που μου αναλογεί, για το παρόν και το μέλλον. Παρόλα αυτά, αν δεν ερμηνεύω την πραγματικότητα σωστά, τότε δε διστάζω να προσχωρήσω στην αντίθετη άποψη, αρκεί να πεισθώ με επιχειρήματα. 

Συμπερασματικά, μελετώ την ιστορία, δε σημαίνει απλώς μαθαίνω για το παρελθόν, αλλά και κρίνω ορθά για το παρόν και το μέλλον. Ενθαρρύνω λοιπόν τον καθένα μας, να συνεχίσουμε ή να ενισχύσουμε την ιστορική μελέτη, ως ανάγκη για την προκοπή του λαού και την επιβίωση του έθνους μας. Ιδιαίτερα δε τους νέους μας, τους παρακαλώ θερμά, μάθετε για το παρελθόν και δείτε με προσοχή τα διδάγματα που θα σας αποκαλυφτούν. Η πατρίδα έχει ανάγκη από Έλληνες με ιστορική γνώση κι αν κάποιοι προσπαθούν να μας τη στερήσουν, τίποτε δεν είναι τυχαίο. Απαντάμε όχι, στο παράδειγμα του Έλληνα άνευ ιστορικής συνείδησης, απλά διότι αυτό σχεδιάστηκε και προωθείται από τους εχθρούς του.